Dziś jest Czwartek, 31 października 2024
Czytania

III Międzynarodowy Kongres Duszpasterstw Oratoryjnych

Polska - Gostyń - Świeta Góra
12 - 17 LIPCA 2004

PROGRAM KONCERTU "MUZYKA W ORATORIUM - WCZORAJ I DZIŚ",
12 LIPCA g. ok. 20.00


I cz. Muzyka z czasów św. Filipa Neri, z kręgu kompozytorów działających w Oratorium


Giovanni Maria NaniniDiffusa est gratia
Giovanni AnimucciaLodate Dio
Benedetto sia lo giorno
Thomas Luis de Victoria Popule meus
O Magnam Mysterium
G.P. da PalestrinaAve Maria


II cz. Muzyka Oratorium Gostyńskiego

Józef Zeidler      Veni Creator in D /Canto, Alto, Basso, Violino Primo et Secundo, Flauto Primo et Secundo, Corno Primo et Secundo con Organo/

Jan Wański      Litania ex G /Canto, Alto, Tenore, Basso, 2 Violino, 2 Corno con Organo/

- Kyrie- Allo molto
- Pater ex quo omnia- Andante
- Sanctus et Immortalis- Adagio
- Rex saeculorum immortalis  - Allegro
- Agnus Dei- Andante - Allo

Utwory opracowane przez ks. Waldemara Partykę, realizacja basso continuo Robert Hauptmann



III cz. Muzyka we współczesnym Oratorium

Monika KuszOratorium "Pangamus Nerio":
- Uwertura
- Pangamus Nerio
- Sic uri subitis
- Oblatum patrui munus
- Noctes
- Almae sit Triadi
Waldemar Partyka C.Or    Hymn Kongresu "Gaudium Domine"

Wykonawcy:

Soliści i orkiestra:
Grażyna Panfil-Flicińska - sopran
Danuta Nowak-Połczyńska - alt
Piotr Friebe - tenor
Adam Kuliś - bas

Chór Collegium Posnaniense - Barbara Nowak - dyrygent /I część/
Chór Volantes soni

Orkiestra kameralna
Koncertmistrz - Izabela Gubańska

Ks. Waldemar Partyka COr. - dyrygent /II i III część/


O muzyce

W I cz. Koncertu usłyszymy utwory kompozytorów związanych ze św. Filipem i Oratorium. Muzykę te cechuje prostota, która tak bliska była św. Filipowi. Utwory tak wspaniałych mistrzów jak Palestrina, Animmuccia i innych, pozwalają spotkać się z Bogiem, nie przerywają ciszy, lecz ubogacają ją pięknem brzmienia. Najlepiej poddać się harmonii dźwięków mistrzów Renesansu.

Muzyka drugiej części koncertu jest wynikiem rozwoju duchowości oratoryjnej. W krajach, gdzie powstały nowe Kongregacje, rozwija się także muzyka. Jednym z nich jest Gostyń - pierwszy dom Filipinów w Polsce, w którym od samego początku w XVI wieku wykonywano i komponowano muzykę, która była istotną częścią nabożeństw i uroczystości.

Gostyńscy Filipini nie szczędzili serca i funduszy aby wykonywana muzyka była na najwyższym poziomie, dlatego powstała wspaniała kapela Świętogórska, złożona z zawodowych muzyków utrzymywanych przez klasztor, powoływano stanowisko prefekta muzyki, który dbał repertuar kapeli, instrumenty, zatrudniał wokalistów, instrumentalistów, kompozytorów, dbał o kształcenie nowych muzyków.

Szlachta Wielkopolska przeznaczała swój majątek aby opłacić piękne kompozycje zamawiane dla czci Świętogórskiej Róży Duchownej, na zakup instrumentów, utrzymanie kapeli. Spośród wielu kompozycji, które powstały na Świętej Górze, albo dla niej, pozostała tylko część, lecz nawet to czym dysponujemy jest warte prezentacji.

W czasie koncertu usłyszymy utwory nie wykonywane od około 200 lat. Wracają one do tego wspaniałego wnętrza Świętogórskiej Bazyliki, pozwolą nam się przenieść duchowo w czas przełomu XVII/XVIII wieku. Usłyszymy kompozycję Józefa Zeidlera (1744 - 1806) Veni Creator, hymn do Ducha Świętego, którego z taką mocą doświadczał św. Filip Neri, będąc obdarzonym stygmatami Ducha Świętego. Zeidler jest mało znanym kompozytorem, wykonano jak dotąd dwa jego utwory NieszporyStabat Mater, w koncercie wykonany będzie kolejny spośród 31, które przetrwały do naszych czasów. Jego utwory zasługują na uwagę, odnajdujemy w nich wielkie umiejętności kompozytorskie, niezwykłą inwencję melodyczną i prawdziwie polską duszę. Zeidler poświęcił swoje życie Kongregacji Oratorium, działał tam blisko 30 lat aż do swojej śmierci w 1806 roku.

Jan Wański to również kompozytor Wielkopolski. Nie jest znana dokładna data jego narodzin ani śmierci (urodzony prawdopodobnie przed rokiem 1760, zmarł około 1821). Jego twórczość jest bardziej znana niż Zeidlera. W koncercie usłyszymy nie wykonywaną Litanię ex G, Litanię do Trójcy Świętej. Forma litanijna - biorąc pod uwagę liczbę zachowanych kompozycji w Gostyniu - jest typową formą występującą w Świętogórskich muzykaliach.

Warto też zwrócić uwagę, że to właśnie św. Filip propagował w Rzymie różnego rodzaju litanie, śpiewane w czasie pielgrzymek do siedmiu kościołów, w czasie czterdziestogodzinnego nabożeństwa, dział w Bractwie Trójcy Świętej. Te fakty sugerują, że Filipini gostyńscy, którzy znali duchowość swojego Założyciela, znali zwyczaje Oratorium rzymskiego, starali się na Świętej Górze wiernie kontynuować myśl św. Filipa, równocześnie adaptując ją do czasów, miejsca i polskiej kultury.

Ostatnia, III część koncertu wiąże się z teraźniejszością, z naszymi czasami. Usłyszymy w naszym prawykonanie nowego Oratorium muzycznego Pangamus Nerio Moniki Majchrzak - Kusz, kompozytorki poznańskiej, związanej ze Świętą Górą dla której inspiracją stała się postać św. Filipa Neri.

Na zakończenie wysłuchamy hymnu Gaudium Domini, skomponowanego przez autora niniejszego słowa, w którym zawarte jest hasło III Kongresu, które niech stanie się mottem poszukiwań w czasie naszego spotkania w Gostyniu.

Ks. Waldemar Partyka COr. - Poznań

Posłuchaj fragmentów nagrań:
1.  T. L. de Victoria "Gaudent in coelis"
2.  G. M. Nanini "Diffusa est gratia"
3.  G. P. da Palestrina "Ave Maria"
4.  G. Animuccia "Benedetto sia lo giorno"
5.  J. Zeilder "Veni Creator"
6.  J. Wański "Litania ex G do Trójcy Św". - "Kyrie"
7.            "Allo molto"
8.            "Andante"
9.            "Pater ex quo omnia"
10.            "Sanctus et Immortalis" - Adagio
11.            "Rex saeculorum immortalis" - Allegro
12.            "Agnus Dei" - Andante
13.  M. Kusz Oratorium "Pangamus Nerio" - "Uwertura"
14.            "Pangamus Nerio"
15.            "Sic uri subitis"
16.            "Oblatum patrui munus"
17.            "Noctes"
18.            "Almae sit Triadi"
19.  ks. W. Partyka "Gaudium Domini" - hymn Kongresu


Kalendarz
Czytania
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri - Poznań