Dziś jest Wtorek, 19 marca 2024
Czytania
Gazeta parafialna

Historia

Filipini w Polsce. Kalendarium

Opracował Przemysław Matusik

Lata 30-te XVII w. - nieudana próba założenia kongregacji filipińskiej przez ks. Feliksa Duraniusza ze Zdziesza pod Borkiem.


1652 - wykładowca teologii w poznańskiej Akademii Lubrańskiego, a zarazem proboszcz parafii św. Małgorzaty na Śródce ks. Stanisław Grudowicz, pod wpływem pielgrzymki do Rzymu i wielkiego wrażenia, jakie zrobiła na nim kongregacja filipińska na Valicelli, funduje w swoim kościele ołtarz św. Filipa i zaczyna czynić starania o założenie kongregacji. Królem Polski jest Jan Kazimierz, wielki czciciel św. Filipa: 26 maja, dzień Świętego, jest zawsze uroczyście obchodzony przez dwór królewski. Na Ukrainie walczymy z Kozakami, za dwa lata rozpocznie się wojna ze wspomagającą ich Rosją, a za trzy - szwedzki potop.


1664 - w Studziannie, w dworze należącym do pochodzącego z zamożnej rodziny szlacheckiej ks. Jana Stanisława Zbąskiego, ma miejsce objawienie Matki Boskiej ze znajdującego się tam obrazu Świętej Rodziny. Od tej pory obraz zaczyna słynąć łaskami i jest z roku na rok coraz częściej nawiedzany.


6 lipca 1665 - formalne erygowanie kongregacji na Śródce (zatwierdzonej przez biskupa poznańskiego rok później).


1667 - ks. Grudowicz poznaje się z 27-letnim wielkopolskim magnatem o szerokich humanistycznych horyzontach, Adamem Konarzewskim, który wskazuje możliwość stworzenia kongregacji na Świętej Górze pod Gostyniem dla objęcia opieką duszpasterską znanego od XV wieku sanktuarium Matki Boskiej.

Pod Podhajcami hetman wielki koronny Jan Sobieski zadaje wielką klęskę czambułom tatarskim.


4 października 1668 - po przezwyciężeniu przez Grudowicza i Konarzewskiego wielu trudności, za zgodą bpa poznańskiego Stefana Wierzbowskiego następuje erygowanie kongregacji na Świętej Górze. Kongregacje tworzyło trzech kapłanów i jeden brat, pierwszym superiorem został ks. Stanisław Grudowicz.


19 lipca 1670 - papież Klemens X wydaje bullę zatwierdzającą formalnie kongregację na Śródce. Od roku na tronie polskim mamy niezbyt rozgarniętego Michała Korybuta Wiśniowieckiego.


10 grudnia 1670 - papież Klemens X wydaje bullę zatwierdzającą kongregację w Gostyniu.


12 marca 1671 - przybyły do Studzianny prymas Prażmowski wydaje dekret o cudowności obrazu i zezwala na jego kult: ks. Zbąski, pozostający pod wielkim urokiem idei oratorium znanej mu z Włoch, postanawia uczynić kustoszami nowego sanktuarium księży filipinów i w tym celu wchodzi w kontakt z tworzącym się wielkopolskim ośrodkiem filipińskim, a osobiście z ks. Grudowiczem.


15 listopada 1671 - akt wprowadzenia kongregacji do przekazanego kilka miesięcy wcześniej kościoła św. Małgorzaty na Śródce. Do kongregacji wstępuje trzech starszych wiekiem księży:


13 kwietnia 1674 - erygowanie kongregacji filipinów w Studziannie. Na tron Polski wstępuje Jan Sobieski


8 maja 1674 - uroczyste wprowadzenie nowej kongregacji do Studzianny: liczy ona czterech kapłanów i kilku braci, na jej czele stanął przybyły z Gostynia ks. Piotr Adam Smoszowski, były artylerzysta i weteran wojen z Kozakami, Szwedami, Węgrami i Moskalami.


14 grudnia 1674 - papieskie zatwierdzenie kongregacji w Studziannie.


1675 - początek budowy nowej świątyni na Świętej Górze.


1679 - założenie przez ks. Grudowicza kongregacji w Zdzieżu pod Borkiem, dokąd przybywają księża z Gostynia.


19 XI 1684 - umiera ks. Grudowicz; z powodu kontrowersji formalno - prawnych między kongregacją a właścicielami Zdzieża tamtejsza wspólnota przestaje istnieć, zaś jej członkowie wracają do Gostynia. Kongregacja gostyńska liczy 12 kapłanów i 9 braci. W tym czasie do kongregacji na Śródce należy kilku księży: w następnych dziesięcioleciach kongregacja śródecka liczyć będzie przeciętnie 5-6 kapłanów.


1709 - z powodu zarazy księża filipini opuszczają Świętą Górę i chronią się w lasach pod Głogowem; na trzynastu księży zmarło siedmiu, na czterech braci - dwóch i cała służba świecka. Zaraza w Gostyniu pochłonęła 900 z 1200 mieszkańców miasteczka.


1 maja 1718 - introdukcja kongregacji w Biechowie pod Pyzdrami, założonej z inicjatywy właściciela Biechowa, Świętosława Smarzewskiego. Opiekę nad kongregacją biechowska przejmuje Święta Góra: z powodu trudności personalnych Biechów jest w następnych dziesięcioleciach poważnym obciążeniem dla kongregacji gostyńskiej.


1726 - ukończenie budowy bazyliki świętogórskiej.


1748 - w Studziannie konsekracja kościoła pod wezwaniem św. Filipa i św. Jana Chrzciciela


1765 - w Biechowie konsekracja wzniesionego staraniem tamtejszej kongregacji wspaniałego barokowego kościoła. Od roku królem Rzeczpospolitej jest Stanisław August Poniatowski.


Od 1780 - z powodu małej liczebności wspólnoty filipińskiej na Śródce zaczynają ją wspomagać księża z kongregacji świętogórskiej.


1793 - wskutek drugiego rozbioru Polski Wielkopolskę zajmują Prusacy.


1795 - trzeci rozbiór Polski; Studzianna trafia do zaboru austriackiego, niemal na samą granicę z Prusami, która przebiega wzdłuż Pilicy.


1 marca 1805 - w ramach narzuconego przez władze pruskie "porządkowania" życia kościelnego biskup Ignacy Raczyński znosi liczącą dwóch członków kongregację na Śródce, a parafię przyłącza do parafii katedralnej. W budynku klasztornym urządza się dom księży emerytów. Europę przemierzają wojska Cesarza Francuzów, za dziewięć miesięcy zadadzą one druzgocącą klęskę wojskom austriackim i rosyjskim pod Austerlitz.


1808 - przełożony gostyński, Kasper Szpetkowski, zrzeka się opieki nad Biechowem, wskutek czego tamtejsza kongregacja przestaje istnieć. Rok wcześniej wobec zbliżających się wojsk napoleońskich, Wielkopolanie chwycili za broń i przepędzili Prusaków; kilka miesięcy później powstało Księstwo Warszawskie.


1809 - po klęsce Austrii w wojnie z Francją, która toczyła się m.in. na ziemiach polskich, do Księstwa Warszawskiego przyłącza się austriacką część III rozbioru, a z nim i Studziannę.


1815 - Kongres Wiedeński i nowy podział ziem polskich: Gostyń znajduje się w należącym do Prus Wielkim Księstwie Poznańskim, zaś Studzianna w Królestwie Polskim pod rosyjskim protektoratem.


Lata 30-te - w Wielkopolsce Prusacy dokonują kasaty wszystkich istniejących zakonów: tylko filipinom ze Świętej Góry udaje się przetrwać pod pretekstem, że nie są zakonem, tylko wspólnotą księży diecezjalnych.


1848 - Wiosna Ludów w Wielkopolsce: ruch powstańczy, bardzo żywy w okolicy Gostynia, wspomagają filipini ze Świętej Góry, w tym szczególnie należący do powstańczego komitetu ks. Atanazy Szułczyński.


1863 - powstanie styczniowe: kongregacja studziańska wspomaga działające w okolicy oddziały powstańcze, za co księża zostają uznani za nieprawomyślnych i poddani represjom, największym - ks. Konstanty Piwarski, w listopadzie 1863 r. wywieziony na Sybir, skąd powrócił do kraju dopiero w latach 80tych.


2 października 1865 - na mocy ukazu likwidującego zakony katolickie w państwie rosyjskim władze rozwiązują liczącą 6 kapłanów kongregację studziańską: księża zostają administracyjnie przydzieleni do różnych parafii z zakazem powrotu do Studzianny.


31 maja 1875 - ustawa znosząca wszystkie zakony i kongregacje w państwie pruskim: filipini wywożą swe fundusze do Krakowa, zaś majątek przekazują aktem notarialnym hr. Ignacemu Mycielskiemu.


25 sierpnia 1876 - uroczyste opuszczenie Świętej Góry przez filipinów.


Październik 1876 - gostyńscy filipini osiadają tymczasowo w Krakowie, by w roku następnym podjąć starania o stałe umieszczenie się w Tarnowie.


1878 - kupno gruntu w Tarnowie i początek budowy kościoła i klasztoru.


4 października 1878 - filipini przenoszą się do Tarnowa: kongregacja nadal występuje jako "gostyńska", tymczasowo zainstalowana w Galicji.


25 maja 1879 - konsekracja tarnowskiego kościoła filipinów: ponieważ nie otrzymali oni parafii, ich kościół stał się z czasem centrum pogłębionej religijności i duszpasterstwa elit.


1912 - w Tarnowie umiera ks. Bogusław Królikowski, ostatni filipin przybyły z Gostynia. Za dwa lata wybuchnie I wojna światowa.


1918 - Polska odzyskuje niepodległość.


21 sierpnia 1919 - część filipinów tarnowskich, z przełożonym kongregacji ks. Józefem Witkiem powraca na Świętą Górę: Tarnów i Gostyń nadal stanowią jedną kongregację.


21 lutego 1925 - erygowanie odrębnej kongregacji w Tarnowie.


27 lipca 1928 - na wniosek biskupa sandomierskiego, ponowne objęcie Studzianny przez filipinów: pracę obejmuje tam trzech kapłanów z ks. J. Witkiem na czele.


26 czerwca 1931 - powstanie Unii Kongregacji Flilipińskich w Polsce: w trzech domach (Gostyń, Tarnów, Studzianna) było w tym czasie trzynastu księży, trzech kleryków i dwóch braci. Miejscem studiów i formacji filipińskich kleryków z wszystkich kongregacji zostaje Tarnów.


Jesień 1939 - Niemcy zmuszają filipinów z Gostynia do opuszczenia Świętej Góry: schronienie znajdują w Studziannie i w Tarnowie.


Koniec lutego 1945 - powrót filipinów do Gostynia.


1947 - dwóch filipinów, jeden z Gostynia, drugi ze Studziannej, obejmuje parafię w Bytowie na Pomorzu.


11 listopada 1952 - erygowanie przez Prymasa Wyszyńskiego kongregacji bytowskiej.


29 maja 1959 - księża z kongregacji tarnowskiej podejmują pracę w Radomiu.


8 maja 1960 - ks. Józef Ostach z kongregacji tarnowskiej rozpoczyna pracę duszpasterską w Kamiannej.


1969 - księża kongregacji gostyńskiej, tarnowskiej i studziańskiej rozpoczynają pracę w Tomaszowie Mazowieckim.


Koniec sierpnia 1969 - gostyńscy filipini ks. Wacław Szymczak i ks. Marian Kara przybywają na Świerczewo.


21 września 1969 - dekret abpa Antoniego Baraniaka erygujący ośrodek duszpasterski pod wezw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w kaplicy przy ul. Samotnej i powierzenie go księżom filipinom.


8 września 1972 - kanoniczne erygowanie kongregacji radomskiej.


1978 - na Świerczewie pod przewodnictwem ks. proboszcza Kazimierza Waseli rozpoczyna się budowa nowego kościoła.


8 XII 1980 - kanoniczne powołanie kongregacji w Tomaszowie Mazowieckim.


1 kwietnia 1984 - na Świerczewie erygowanie parafii pod wezwaniem NMP. Matki Kościoła.


21 września 1986 - abp poznański Jerzy Stroba dokonuje konsekracji kościoła na Świerczewie.


1987 - trzej księża z Tarnowa i jeden z Poznania (ks. Kazimierz Pajor) rozpoczynają pracę w diec. Hildesheim w Niemczech.


1990 - księża filipini z Kamiannej rozpoczynają pracę duszpasterską w Krakowie, w dzielnicy Tonie.


Jesień 1989 - Kongregacja Gostyńska przenosi swoich kleryków z Tarnowa do Poznania.


Styczeń 1992 - filipini wracają na Śródkę: w dawnym klasztorze otwarcie klerykatu kongregacji gostyńskiej.20 listopada 1998 - dekret abpa poznańskiego Juliusza Paetza, aprobujący utworzenie kongregacji filipińskiej na Świerczewie.


25 czerwca 1999 - Stolica Apostolska dokonuje erygowania kongregacji filipińskiej na Świerczewie.


9 września 1999 - uroczysta introdukcja kongregacji w Poznaniu na Świerczewie w obecności ks. abpa Juliusza Paetza i Prokuratora Generalnego o. Eduardo Cerrato.


Przeczytano 40953 razy

12, (3) 1999 - Jesień



Copyright 2003-2024 © Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri i parafia pw. NMP Matki Kościoła w Poznaniu
stat4u
Kalendarz
Czytania
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri - Poznań