Wprowadziły nas te słowa w coroczny obchód pamiątki męki i śmierci naszego Pana Jezusa Chrystusa czyli liturgiczny okres Wielkiego Postu. Ma to być dla nas czas umartwienia aby lepiej przygotować się i pełniej przeżywać święto Paschy. Zechciejmy przybliżyć sobie to wszystko co na ten czas się składa.
Wielki post rozpoczyna się Środą Popielcową i trwa do Mszy Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek. Jednak nie zawsze tak było. W początkowych wiekach, chrześcijanie obchodzili przygotowanie do świąt Wielkiej Nocy tylko przez 40 godzin (czyli Wielki Piątek i Wielką Sobotę), w późniejszym okresie post trwał przez tydzień a od Soboru w Nicei w 325 r. trwa przez 40 dni. Liczba 40 jest zakorzeniona w historii zbawienia: Stary Testament ukazuje czterdziestoletnią wędrówkę Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej; Mojżesz w trakcie tej wędrówki przez 40 dni przebywa na górze Synaj zanim otrzyma tablice z dziesięciorgiem przykazań; prorok Jonasz wzywał Niniwę do nawrócenia przez 40 dni. Okres 40 dni najbardziej chyba kojarzymy z czterdziestodniowym postem Jezusa na pustyni, na której trzykrotnie był kuszony przez Szatana, o czym przypomina nam Ewangelia czytana w I Niedzielę Wielkiego Postu.
Równie symboliczny jest obrzęd posypania głów popiołem. Popiół ma swoją wymowę teologiczną i egzystencjalną. Jako symbol może być wyrazem smutku i pokuty lub tak, jak w greckim podaniu o ptaku Feniksie - odradzającego się życia. W czasach starotestamentalnych popiół ze spalonego mięsa zwierząt ofiarnych uznawany był za materię szczególnie oczyszczoną. Nie dziwi więc fakt, iż używano go jako widocznego znaku oczyszczenia dusz. W swoim nauczaniu Jezus także nawiązuje do tego symbolu: Miasta Korozain i Betsaida, mimo iż były świadkami wielu cudów Jezusa, nie chciały się nawrócić. Dlatego Jezus gani je słowami: "Biada tobie, Korozain! Biada tobie, Betsaido! Bo gdyby w Tyrze i Sydonie działy się cuda, które u was się dokonały, już dawno w worze i w popiele by się nawróciły" (Mt 11,21). Popiół przypomina swą lekkością i dobroczynnością cząstek proch ziemi, przywodząc na pamięć człowiekowi jego ziemskie pochodzenie i wzywa go do pokory i pokuty. Znany już w starożytności chrześcijańskiej zwyczaj posypywania głów popiołem po X w. poprzez obrzęd poświęcenia popiołu został podniesiony do rangi sakramentaliów. Do dziś oznacza on dla pokutujących symbol przemiany wszelkiego stworzenia, ale także oczyszczenia, a pośrednio przyszłe zmartwychwstanie.
W liturgii Wielkiego postu dominują trzy tematy: pokuta, Chrzest i Męka Pańska. Starożytna tradycja wskazując na pokutę mówi o poście, modlitwie i jałmużnie. Chrześcijanin w Wielkim Poście bardziej wpatruje się w Chrystusa i modli się gorliwiej. W kościołach odbywają się w tym czasie charakterystyczne nabożeństwa modlitewne: Gorzkie Żale, Droga Krzyżowa, rekolekcje parafialne. Ma to przyczynić się do pogłębienia wiary. Post, według tradycji polega na jednorazowym posiłku, powstrzymaniu się od potraw mięsnych i wina. W średniowieczu post przyjmuje charakter obowiązkowy. Post ma uczyć panowania nad zachciankami cielesnymi i dyscypliny wewnętrznej. Poprzez teksty liturgiczne z postem wiąże się także jałmużna. W starożytności poszczono między innymi dlatego, aby zaoszczędzone pieniądze wykorzystać w celach dobroczynnych. Drugim tematem Wielkiego Postu jest Chrzest. Wynika to z faktu, iż przez długi czas Wielki Post był czasem bezpośredniego przygotowania katechumenów (tych, którzy chcą przyjąć sakrament Chrztu)do jego przyjęcia. Współcześnie liturgia tego okresu ma pobudzać wiernych do odnawiania łaski Chrztu świętego i przymierza zawartego z Bogiem, do wspólnoty z Chrystusem i do zadośćuczynienia za popełnione winy. Temat Męki Pańskiej w liturgii jest szczególnie wyakcentowany dopiero w Wielkim Tygodniu. W pobożności ludowej temat ten obejmuje cały Wielki Post.
Każdy dzień Wielkiego Postu ma swój własny formularz mszalny (teksty używane podczas Mszy św.). Teksty te niosą ze sobą wielkie bogactwo treści teologiczno-liturgicznych i stanowią swego rodzaju katechezę, przeważnie o treści etycznej. Wszystkie Niedziele wielkopostne mają własne prefacje (wprowadzenia do Modlitwy Eucharystycznej). Dwie pierwsze Niedziele wskazują chrześcijaninowi drogę Chrystusową, która przez walkę ze złem prowadzi do zbawienia. Trzy kolejne nawiązują do Chrztu. Szósta Niedziela - Palmowa Męki Pańskiej, rozpoczyna Wielki Tydzień. W tym dniu Kościół wspomina uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy. Na pamiątkę tego wjazdy święcimy palmy. W tą Niedziele czytany jest opis Męki Pańskiej według Mateusza, Marka lub Łukasza. Opis Męki według Jana czytany jest zawsze w Wielki Piątek.
Wkroczyliśmy w okres naszych ćwiczeń wielkopostnych. Czas ten, parafrazując słowa Ojca Św. jest każdemu z nas dany ale jest też nam zadany. Pogłębiajmy zatem naszą łączność z Kościołem i więź z Chrystusem, który przez swoją Mękę śmierć i zmartwychwstanie otworzył dla nas bramy Nieba. Czyńmy to przez gorącą modlitwę, post i uczynki miłosierdzia względem bliźnich, tak znanych nam jak i tych, którzy są dla nas anonimowi. Od nas tylko zależeć będzie czy kolejny Wielki Post, który przeżywamy będzie dla nas czasem nawrócenia czy go zmarnujemy.