Today is Thursday, 28 March 2024
Lection
Gazeta parafialna

Boże Narodzenie

Wigilijne zwyczaje

Ks. Sławomir Ratajczak C.Or.

PRZY WIGILIJNYM STOLE

Z pierwszą gwiazdką na wieczornym niebie, rodzina gromadzi się przy stole, który został nakryty według starych tradycji. Cienka warstwa siana i odrobinę ziaren zbóż rozścielona jest pod białym obrusem. Przypominać ma to, że maleńki Jezus został złożony na sianie w żłobie. Snopy pszenicy ustawiało się w „Bożym kącie” na pamiątkę zmarłych przodków.

PUSTE MIEJSCE PRZY STOLE

Dodatkowe miejsce przy stole jest zarezerwowane dla niespodziewanego gościa. Stare polskie przysłowie mówi: „Gość w domu, Bóg w domu”. Szczególnie tej nocy żaden człowiek nie może być odprawiony z niczym. To miejsce jest poświęcone osobie, która jest nieobecna na Wigilii lub która umarła. Wierzy się, że sam Jezus przychodzi na wigilię i zasiada w tym miejscu.

PARZYSTA LICZBA UCZESTNIKÓW

Według starych przesądów liczba uczestników przy wigilijnym stole powinna być parzysta. Jeżeli nie jest tak jak głosi legenda śmierć przyjdzie po jednego z obecnych przy stole.

NIEPARZYSTA LICZBA POSIŁKÓW

Bezmięsne potrawy są podstawą wieczerzy wigilijnej. Jedzenie jest gromadzone z czterech kątów ziemi: grzyby z lasu, zboże z pola, owoce z ogrodu, a ryba z pobliskich jezior i strumieni.

OPŁATEK

Przez stulecia, w wieczór wigilijny, rodziny w Polsce, na Litwie, w Czechach i Słowacji obchodzą tę piękną tradycję. Opłatek – z języka łacińskiego "oblatum" znaczy Święcony Chleb i jest symbolem chrześcijaństwa i Jezusa Chrystusa, naszego chleba życia. Zwyczaj dzielenia się opłatkiem to znak wspólnoty w Chrystusie wszystkich ludzi dobrej woli i wzajemnego przebaczenia uraz. Dzielenie się opłatkiem przeniknęło nawet do środowisk niechrześcijańskich. Ileż radości daje ludziom przysłany w liście z kraju nadłamany opłatek, który jest spoiwem uczuć i tradycji łączących polską rodzinę katolicką i wszystkich, mówiących jednym językiem. Siano, żłóbek, opłatek i choinka wprowadzają do naszych serc, do naszych domów religijny i świąteczny nastrój. Zapominamy sobie krzywdy, przewinienia, łamiemy w sobie to, co najtrudniejsze do przełamania: złość, nienawiść i egoizm. Opłatek jest cienkim chlebem zrobionym z mąki i wody a bez drożdży, który został sprasowany i wyciśnięto na nim religijne sceny. Najważniejszym momentem wigilii jest łamanie się opłatkiem. Pierwsza matka i ojciec, następnie dzieci i wszyscy obecni przy stole, łamią się opłatkiem wymieniając przy tym życzenia. Kolorowe opłatki przeznaczone są dla zwierząt i używane są do robienia ciekawego ornamentu zwanego „światem”.

KOLACJA

Wigilia jest dniem postu dla polskich katolików, dlatego dania podczas wigilii są daniami bezmięsnymi. Najbardziej znane potrawy wigilijne to: barszcz z uszkami, śledź, kapusta z grzybami, Inne dania zawierają rybę lub pierogi z różnymi nadzieniami, pszenica lub ryż z miodem, małe ciastka makowe.

W niektórych częściach Polski jest podawana biało-czerwona galareta (smak migdałowo– wiśniowy). Na deser podaje się kompot robiony z suszonych owoców, różne typy makowych ciast i ich prekursor, kutia, kombinacja gotowanej pszenicy, miodu i maku, najstarszego rytualnego dania. W niektórych regionach, kutię zostawia się na noc dla zmarłych przodków.

CHOINKA

Choinkowe drzewko, ozdobione różnobarwnymi świecidełkami, kolorowymi papierowym ozdobami i łańcuchami, wydmuszkami, jabłkami, orzechami i ciastkami, znajduje się w centralnym miejscu domu, a u jego podstawy ustawia się (szopkę) i prezenty, które są symbolem łaski Zbawiciela dla mieszkańców domu i wyrazem radości z jego przyjścia. Umieszczanie choinki w domu jest pogańskim obrzędem tzw. kultem "świętego drzewa", który został zaadoptowany przez chrześcijaństwo. W postaci, jaką widzimy ją teraz, pojawiła się w Polsce dopiero w XIX wieku i obyczaj ten przyszedł z Niemiec. Przedtem Polacy świętowali tzw. podłażnik, którym była ucięta górna część sosny udekorowana ornamentami choinkowymi, zawieszona u sufitu w "Bożym kącie". Po kolacji, cała rodzina zasiada przy drzewku i zaczyna śpiewać kolędy. Setki kolęd polskich są narodowego pochodzenia. Dużo z nich było skomponowanych w XVII i XVIII wieku na podstawie narodowych tańców ludowych i polskiej szlachty.


Read 19981 times

27, (4) 2003 - Bóg w dom



Copyright 2003-2024 © Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri i parafia pw. NMP Matki Kościoła w Poznaniu
stat4u
Kalendarz
Czytania
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri - Poznań