Aujourd'hui c'est jeudi, 28 mars 2024
Lecture
Gazeta parafialna

L'histoire

Wojciech Trąmpczyński 1860-1953
prawnik-społecznik-polityk

Nikodem Kowalski

Urodził się 8 lutego 1860 r., w Dąbłowie jako syn ziemianina Aleksego i Emilii. Uczęszczał do gimnazjum w Trzemesznie, a następnie do gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie zdał maturę. Następnie studiował prawo w Berlinie i Wrocławiu.

Od 1886 r. osiadł w Poznaniu zajmując się adwokaturą, a od 1892r. dodatkowo jeszcze notariatem. Występował w wielu procesach politycznych w obronie Polaków w zaborze Pruskim. W latach 1890-1894 zajmował się również prywatnie organizacją nauki języka polskiego. W latach 1890-1894 pełnił funkcję radnego w poznańskiej Radzie Miejskiej, natomiast w okresie 1901-1911, pełnił funkcję prezesa "Koła Polskiego". Był też doradcą prawnym Banku Ziemskiego i dyrektorem poznańskiego "Bazaru". Został również posłem do sejmu pruskiego /1910-1918/, w którym pełnił funkcję wiceprzewodniczącego "Koła Polskiego". Był również posłem do parlamentu Rzeszy Niemieckiej. Uważano Go za jednego z najzdolniejszych mówców i prawników Polaków w zaborze pruskim. Jako wybitny parlamentarzysta słynął z rzeczowej krytyki rządu niemieckiego za gnębienie i prześladowanie narodu polskiego. W czasie I wojny światowej Trąmpczyński należał do tajnego międzypartyjnego Komitetu Obywatelskiego, który swym zakresem obejmował wszystkie ziemie zaboru pruskiego. Utrzymywał także ścisłe kontakty z Romanem Dmowskim i jego Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. Należał też do Naczelnej Rady Ludowej.

W połowie 1918r. Komitet Obywatelski znacznie rozbudował swoje agendy i zmienił nazwę na Centralny Komitet Obywatelski, z konspiracyjnie działającym Wydziałem Wykonawczym, kierowanym prze ks. Stanisława Adamskiego i Adama Poszwińskiego. CKO przystąpił do tworzenia w terenie powiatowych i miejskich komitetów obywatelskich. Stosunkowo najwięcej powstało ich krótko przed wybuchem rewolucji listopadowej w Niemczech. Zakładali je przeważnie ludzie utrzymujący kontakt z CKO, najczęściej działacze gospodarczy lub polscy księża katoliccy. Wydział Wykonawczy CKO, licząc się z ewentualnością przejęcia władzy w obliczu klęski Niemiec, wyznaczył za pośrednictwem terenowych komitetów obywatelskich przyszłych kierowników administracji polskiej: starostów, burmistrzów i sędziów oraz kandydatów na kierownicze stanowiska w szkolnictwie, kolejnictwie i innych instytucjach. Przystąpiono także do organizowania oddziałów Straży Ludowej i Straży Obywatelskiej, które miały czuwać nad ładem i porządkiem publicznym. Dla skoordynowania poczynań wojskowych, w końcu października 1918r. przy CKO powołano do życia Wydział Wojskowy. 11 listopada 1918r. przemianowano Centralny Komitet Obywatelski na Radę Ludową. 12 listopada 1918r. zaczął działać trzyosobowy komisariat w składzie: ks. Stanisław Adamski, Wojciech Korfanty i Adam Poszwiński, który odtąd występował pod nazwą Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, przeprowadzając wiece i wybory na których wybrano łącznie na Sejm Dzielnicowy 1399r. delegatów z Wielkopolski, Pomorza, Śląska, Warmii i Mazur oraz na emigracji w różnych rejonach Rzeszy Niemieckiej. Zwołanie Sejmu Dzielnicowego do Poznania w dniach 3-5 grudnia 1918r. było dużym wydarzeniem politycznym.

Wojciech Trąmpczyński odegrał ważną rolę w okresie tworzenia się odrodzonego państwa polskiego. W listopadzie 1918r. brał udział w rozmowach dotyczących utworzenia ogólnopolskiego rządu. W grudniu 1918r., uczestniczył dwukrotnie w rokowaniach w Berlinie i w Poznaniu z przedstawicielami rządu niemieckiego w sprawie zwołania i odbycia w Poznaniu w dniach 3-5 grudnia Sejmu Dzielnicowego przez Polaków - co wywołało duże zaniepokojenie w Niemczech. Podczas powstania wielkopolskiego, które wybuchło 27 grudnia 1918r.,w związku z przyjazdem Ignacego Paderewskiego do Poznania, w dniu 8 stycznia 1919r., został powołany na Naczelnego Prezesa Prowincji i Regencji Poznańskiej.

W pierwszych wyborach już w niepodległej ojczyźnie 12 lutego 1919r. został powołany na marszałka Sejmu. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920r. był członkiem Rady Obrony Państwa, a następnie przewodniczącym Centralnego Komitetu Plebiscytowego i Komitetu Pomocy Repatriantom. W latach 1922-1928 pełnił urząd marszałka Senatu. Po zamachu majowym nadal pełnił odpowiedzialne funkcje polityczne, np. w latach 1928-1935 był posłem z ramienia Związku Narodowego, później Stronnictwa Narodowego. Po roku 1935 wycofał się z czynnego życia politycznego kraju. Wysiedlony przez okupantów w 1939r. z Wielkopolski przeniósł się do stolicy. Pozostawał w kontakcie z delegatem Rządu na kraj Cyrylem Ratajskim. Po upadku powstania warszawskiego, jesienią 1944r., osiadł w Milanówku. Natomiast wiosną 1945r. przeniósł się do Poznania.

Był żonaty z Antoniną Jankowską. Zmarł 2 marca 1953r. w Poznaniu. Ekshumowany z cmentarza przy ulicy Nowina 1 został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Wzgórzu Św.Wojciecha. Rada Miasta Poznania dla uczczenia jego pamięci jego imieniem nazwała jedną z ulic Osiedla Świerczewo.


Materiały źródłowe:
1.Powstanie Wielkopolskie
2. Rzepecki Karol, Pobudka wyborcza, tom II, Poznań 1912r.
3.Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, Warszawa-Poznań,1981r.

Lectures 13092 fois

25, (2) 2003 - Lato



Copyright 2003-2024 © Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri i parafia pw. NMP Matki Kościoła w Poznaniu
stat4u
Kalendarz
Czytania
Kongregacja Oratorium Św. Filipa Neri - Poznań